अब त पाठ सिक्ने कि ?

                           
गत केही महिनायता ह्वात्तै बढेको सडक दुर्घटनाको श्रंखलामा पछिल्लोपटक कहालीलाग्दो विमान दुर्घटना पनि जोडिएपछि नेपालको यातायात सेवाको त्रासद चित्र संसारभरि नै प्रेषित हुनगएको छ । काठमाडौंबाट लुक्ला जान लागेको सीता एयरको जहाज उडेको केही मिनेटमै दुर्घटित भएर सबै यात्रुहरुले ज्यान गुमाउन पुगेको यो भयावह घटनाले यहांको सडक मात्र होइन, आकाश समेत ज्यादै असुरक्षित रहेको देखाएको छ । दुर्घटना भनेको त छिटपुट ढंगबाट कुनै प्राकृतिक प्रतिकूलता वा त्यस्तै भवितव्यले गर्दा कहिलेकाहीं मात्रै हुनुपर्ने हो तर नेपालमा भने दुर्घटनाहरु नियमितता बनेका छन् । यसका कारण खोतल्न र समाधानको बाटो पहिल्याउन जति ढिला हुंदै जान्छ, यस्ता दुर्घटनाहरुको सूचि उति नै लम्बिदैं जाने निश्चित छ । यस्ता हवाई दुर्घटनाहरुमा पर्वतारोहणका लागि विदेशबाट आउने पर्यटकहरु धेरै मात्रामा पर्ने गरेको तथ्यांक नेपाली पर्यटन व्यवसायका निम्ति पनि दुखद छ । हवाई सुरक्षाको डरलाग्दो चित्र प्रस्तुत गर्ने यस्तो घटना बढ्दै जानुले पर्यटकहरुलाई आश्वास्त पार्न झनै गाह्रो हुंदै जाने देखिन्छ ।
सरकारले छानबिनका निम्ति आयोग गठन त गरेको छ, तर यत्तिकैमा उसको दायित्व पूरा हुंदैन । यसअघि पनि पटकपटक हवाइ दुर्घटनाहरु हुंदा दुर्घटनैपिच्छे आयोगहरु नबनेका होइनन् । यद्यपि तिनका प्रतिवेदनहरु कतै कुनामा थन्किए, सुझावहरु बेवास्ता गरिए । नभए हवाई सुरक्षाजस्तो संवेदनशील कुरामा यतिविधि लापरबाही भएको भयै नहुनुपर्ने हो । अहिले बनेको आयोगले तयार पार्ने प्रतिवेदनको नियति पनि त्यै धूलोको गाता ओढेर थन्किने नहोला भन्ने कुनै आधार छैन ।



कहिले प्रकृतिको धोका, कहिले पाइलटको गल्ती त कहिले प्राविधिक गडबढी, विभिन्न बहानामा देशका होनहार सपूतहरुले अकालमै मृत्युवरण गरिरहेका छन् । वि.सं २०६३ मा डा.हर्क गुरुंगलगायतका थुप्रै विख्यात संरक्षणविद्हरुलाई पनि यस्तै दुर्घटनामा हामीले गुमाएका थियौं । नहुनु भइसकेपछि अब सरोकारवालाहरुको ध्यान आगामी दिनमा यस्ता त्रासदी कसरी रोक्न सकिन्छ भन्नेतर्फ नै केन्द्रित हुनुपर्छ । जस्तो कि शुक्रबारको घटनामा विमान चरासंग ठोक्किएर घटना भएको भनिएको छ । अन्यत्र पनि चराका कारण विमान दुर्घटनाहरु हुने गरेको सुनिन्छ जुन या त टेकअफका बेला वा ल्यान्डिंगका बेला नै धेरैजसो हुनेगर्छ । यसर्थ, विमानस्थलवरीपरीको आकाशबाट चराहरुलाई हटाउने कार्यक्रम ल्याएर हुन्छ वा विमानहरुको डिजाइन नै चराहरुको ठोक्काइसंग बढी प्रतिरोधात्मक हुने खालको बनाएर हुन्छ, सरकार र एयरलाइन्स कम्पनीहरु अब जुर्मुराउनैपर्छ । साथै पूराना आयोगहरुले निकालेका निष्कर्ष र सुझावहरु के कस्ता छन् र तिनीहरुको कार्यान्वयन गर्न सकियो भने कतिसम्म यसखाले घटनाहरु रोक्न सकिन्छ भन्नेतर्फ पनि अधिकारीहरु घोत्लनैपर्छ । त्यसैगरि हवाइ सुरक्षासम्बन्धी कडा मापदण्ड बनाउने र बढ्दो संख्यामा रहेका एयरलाइन्स कम्पनीहरुले पालना गरेनगरेको अनुगमन गर्ने कार्य पनि प्रभावकारी बनाउनुपर्छ । भवितव्यभन्दा ज्यादा लापरबाहीका कारण हुने यहांका पटकपटकका दुर्घटना अनि त्यसबाट हुने व्यापक मानवीय र भौतिक क्षतिबाट अहिले पनि पाठ नसिके कहिले सिक्ने ?
                                         

Read More

CHEATING BLUES

                                              

Little less than a month ago, Harvard University revealed that it was investigating over the alleged cheating by their students in a final year exam in one of its undergraduate courses. While it came as a shock to many, some of my college friends were in their cloud nine. They said that it was their ‘eureka moment’, for they had finally found the fitting answer to all those charges that belittled them as cheaters: Go see, even in Harvard, they do it!

Honestly speaking, cheating culture is deep-entrenched among the students in every society right from the lower classes in schools up to the university level. Majority of us have embroiled ourselves in cheating practices during our student lives in one form or the other. Return back to your memories of the yester years and you will certainly be amazed to recall how you would take along the ‘guess papers’ inside the examination hall well secured inside the socks; how you would make frequent whirlwind trips to the toilet or how you would encrypt the answers in the palms. But no doubt, coming to this high tech age, the experience has become even more enthralling given the power of cell phones and modern calculators with which we are equipped.

The crowd of parents and locals outside the exam halls during the much touted annual SLC exams bears testimony to the gravity of the situation. More embarrassingly, during such board examinations where the schools and colleges engage in a cutthroat competition to bring out the best results, the teachers themselves encourage such foul plays. They just desperately roam around here and there inside the examination hall in a ‘whisper in the ear’ drive. They even urge their students who are quite bright to assist the ones sitting beside them. The environment therein looks so chaotic that one can hardly believe it is the students taking their exams. The million dollar question now is: what is propelling us to resort to such unfair means? Have we lost the confidence to pass exams in a free and fair manner?

 Not that we study less, or that we are poor in studies, but yes, we have lost that precious factor: Confidence. We are in a constant pressure to excel in exams. No matter what the caliber of the student, parents and teachers expect nothing short of excellence from them. Take it, even the brightest of students is not without worries; he is all preoccupied with maintaining his top ranks. For an average student, his only concerns remain how to appease his parents by improving his grades while those below par are bent on passing by hook or by crook. It is against this backdrop of stress that we end up doing what we very well know is unethical: colluding on an exam. Seeing everyone copying from the notes, even the outstanding students can’t resist the temptation and finally jump on the bandwagon, fearing that they may lag behind if they do it on their own.

Hence, so long as our parents and teachers don’t stop troubling us with all their humungous expectations, cheating practices will continue to thrive, yes even at Harvard.

                                                                                          

Read More

अर्थहीन आन्दोलन

                           
विपक्षी दलहरुले बाबुराम भट्टराईलाई प्रधानमन्त्रीको कुर्सीबाट घोक्रेट्याक लगाउने एकसुत्रीय माग बोकेर सडक आन्दोलनमा उत्रने घोषणा त गरेका छन्, तर घोषणा गर्दैमा जनसागर उर्लने दिनहरु अब गए । कुनै अमूक नेतालाई सिंहदरबारबाट गलहत्याउने अनि अर्को त्यस्तै तोरीलाहूरेलाई भित्र्याउने अन्तहीन खेलबाट जनताहरु आजित भइसकेका छन् । सरकार परिवर्तनको मुद्दाबाहेक कुनै एजेण्डा नभएको आन्दोलनसंग जनताको मोहभंग भइसकेको छ, तसर्थ यसढंगले घोषणा गरिदिंदैमा जनताहरु सडकमा आर्लेलान्, बाबुरामले छाड्लान् र हाम्रो पालो आउला भनी विपक्षीहरुले मुख बाएर बस्नु सरासर मूर्खतासिवाय केही होइन । बाबुराम भट्टराईजत्तिको मान्छेले नसकेको कुरा शेरबहादुर, रामचन्द्र वा केपी ओलीले गर्न सक्छ भन्दै जनतालाई आफूहरुका पछाडि लाम लगाउन अब त्यति सजिलो पक्कै छैन । जनताको त कुरै छाडौं, पार्टीकै कार्यकर्ताहरु समेत वाक्कदिक्क भएर पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रसामू विन्ति बिसाउन थालेका दृश्यहरु देखापरिसके ।
वास्तवमा संविधानसभा भंग भइसकेपछिको अन्यौलपूर्ण राजनीतिक परिदृश्यले साधारण जनतालाई कुहिराको काग बनाएको छ र उनीहरुलाई सत्ताको शिखरमा यो वा त्यो हुनुसंग खासै सरोकार नै छैन । राज्य पुर्नसंरचनाका जुन जटिल मुद्दाहरुमा कुरा नमिलेर संविधानसभा भंग भएको थियो, तिनै विषयमा छलफल गर्ने निहुंमा अर्को सय दिन व्यर्थै फालेर बल्लतल्ल ताजा जनादेश लिने कुरामा दलहरुबीच सहमती त भयो तर सहमतीको मसी सुक्न नपाउंदै हुनैनसक्ने आन्दोलनका चर्काचर्का कुराहरु फलाक्न थाल्नुले दलहरु कतिसम्म गैरजिम्मेवार छन् भन्ने कुरा फेरि प्रष्ट पारिदिएको छ । नयां चुनावमा जानलाई त पहिला त्योसंग जोडिएका राजनैतिक र संवैधानिक गांठाहरु फुकाउनतिर पो केन्द्रित हुनुपर्ने हो । निर्वाचनको वातावरण बनाउन सत्तापक्ष मात्र नभइ प्रतिपक्ष पनि उत्तिकै जिम्मेवार हुनुपर्छ, तर प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमा रहेका बाबुराम नै निर्वाचानका एकमात्र अवरोधक भएजसरी विपक्षीहरुले सहमति एकातिर, कामकुरो अर्कातिर गर्नुले उनीहरुको सत्तालिप्सा मात्र उदांगो भइरहेको छ ।
शंका छैन, नयां चुनाव सहमतीय सरकारले नै गर्नुपर्छ । तर त्यो सरकार गठनअघि दलहरुबीच विश्वासको संकट त मेटिनुपर्यो, अन्तरिम संविधानमा रहेका अड्चनहरुको त हल खोज्नुपर्यो । कुन प्रणालीअन्तर्गत चुनावमा जाने, कति संख्याको सभा बनाउने, स्थानीय निकायको चुनाव कहिले गर्ने आदि यावत् विषयमा मोटामोटी सहमति त गर्नुपर्यो । यी सबै काम सिध्याएर निर्वाचनको सुनिश्चितता गरिसकेपछि मात्रै चुनावी सरकारको विषयप्रवेश हुनसक्छ । यसर्थ, अर्थहीन आन्दोलनको रट लगाएर दुनियांलाई तमासा देखाउनुभन्दा चुनावको लागि वातावरण बनाउनतिर सबै दलहरु गृहकार्यमा जुट्नुपर्छ ।
                                             
                                             
                                             

Read More

तेन्जिंगलाई नबिर्सौं

                              

हालैका दिनमा केही विदेशी संचारमाध्यमहरुले एकजना बेलायती लेखकको प्रकाशोन्मुख कृतिको हवाला दिंदै सगरमाथाको चुचुरोमा तेन्जिंग नोर्गे नभई हिलारीले पहिले पाइला राखेका थिए भनी समाचार प्रकाशित गरेपछि ‘को पहिले’ भन्ने निरर्थक विवाद फेरि ब्युंतिएको छ । कृतिका अनुसार तत्कालिन समयमा नेपालमा बढ्दो औपनिवेशवादविरोधी भावनालाई साम्य पार्न मात्र तेन्जिंगलाई हिलारीको समकक्षमा उभ्याइएको हो । यसबाट तेन्जिंगको योगदानको नजरअन्दाज त भएको छ नै, ठुलो जोखिम मोलेर विदेशी पर्वतारोहीहरुलाई साथ-सहयोग दिने गरेका शेर्पाहरुप्रतिको पूर्वाग्रही दृष्टिकोण पनि प्रकट भएको छ ।

वास्तवमा, संसारकै सर्वोच्च शिखरमा टेकेर मानव विजयको झण्डा फहराउन यी दुवैजना सन् १९५३ मा जोन हन्ट नेतृत्वको आरोहण दलमा संगै सरिक भए र संगै पाइला टेके । उनीहरुका लागि त्यो ऐतिहासिक आरोहण पहिलो, दोस्रो वा तेस्रो हुनका लागि खेलिएको दौड प्रतियोगिताजस्तो थिएन, त्यसैकारण पत्रकारहरुले सोधेर कहिल्यै नअघाएको त्यही ‘को पहिले’ भन्ने प्रश्न उनीहरुले सकेसम्म पन्छाइरहे । एउटा टीमका रुपमा त्यो हाम्रो संयुक्त आरोहण थियो भनेर दुवैजनाले भनिरहे, तर मान्छेहरुले जिज्ञासा राख्न नछाडेपछि अन्तत: तेन्जिंगले मुख फोरे-मभन्दा अगाडि हिलारी थिए । त्यो बहसको अन्त्य त्यहीं हुनुपथ्र्यो, तर आजसम्म पनि मान्छेहरुलाई त्यही विषय उचालिरहन मन पर्छ ।

आखिर, दुई चार सेकेण्ड अन्तरालको त्यो विषयका पछाडि हात धोएर लाग्नुभन्दा तेन्जिंगको बारेमा सही सूचना सम्प्रेषण गर्नतिर मिडिया लाग्नुपर्ने हो । बाहिरी जगत्मा सगरमाथा भन्ने बित्तिकै हिलारीलाई नै सम्झने गरिन्छ, तेन्जिंगबारे कि त उनीहरुलाई थाहै हुंदैन, थाहा भइहाले पनि एउटा शेर्पा भरियाका रुपमा मात्र लिने गर्छन् उनीहरु । उत्तिकै हकदार हुंदाहुंदै पनि हिलारी र जोन हन्टलाई मात्र बेलायती महारानीबाट नाइटहुड प्रदान गर्ने काम भयो, तेन्जिंग यसबाट वञ्चित भए । नेपालले पनि उनलाई सम्मान दिएर यहां राख्न सकेन । उल्टो भारतीयहरुले हाम्रो तेन्जिंग भन्दै गर्व गरे, प्रशस्त सुविधाहरु दिएर त्यतै राखे र अन्त्यमा तेन्जिंग भारतका जस्तै भए ।

हामीले तेन्जिंगलाई आफ्नो बनाउन त सकेनौं, कम्तीमा उनको योगदानको अवमूल्यन गर्न खोज्ने हर्कतहरु त रोक्नसक्छौं । तेन्जिंगका साथै यहांका अन्य साहसी शेर्पाहरुलाई सहयात्री नभई भरिया र गाइड मात्र ठान्ने मनोवृतिलाई झापड त दिन सक्छौं ।

                                                  

                                                   

Read More

स्वादको छ बर्फी

विजयकुमारले आजको आफ्नो स्तम्भमा लेखेका छन्- ठूल्ठूला हावादारी गफहरुको भ्रमजालोबाट हामी मुक्त नहुँदासम्म र साधारणझैं लाग्ने ससाना कामहरुमै आत्मसन्तुष्टि लिने प्रयास नगर्दासम्म हाम्रा हैरानीका स्रोतहरु बढीमात्र रहनेछन्, घट्नेवाला फिटिक्कै छैनन् । आजै हेरेको 'बर्फी' ले भन्न खोजेको कुरा पनि उस्तैउस्तै लाग्यो । जीवनका प्रत्येक क्षणहरु यादगार रहून्, यही दर्शन बोकेर हिंडेको बर्फी(रणबीर कपुर) हरपल रमाइलोका साथ बिताउँछ । तनावको पर्याय बनेको आधुनिक जीवनशैलीमा उसको निस्फिक्री चरित्र इष्र्यालाग्दो छ, भलै ऊ लाटोबुंगो नै किन नहोस् । मूलत: यो प्रेमकथा नै हो, तर प्रेमकथाहरुको कुनै खडेरी नरहेको बलिउडमा यसले यसकारण आफ्नो पृथक पहिचान बनाउन सक्षम छ कि यसको कथा भन्ने शैली, विषयवस्तुको प्रस्तुति र अभिनयको जीवन्तता उच्चकोटीको छ । बोल्न र सुन्न नसक्ने पात्रका रुपमा रणबीरले चार्ली च्याप्लीन प्रेरित आफ्नो चरित्रलाई पूर्णत: न्याय गरेका छन् । अटिजम् भएकी पात्रको रोलमा प्रियंकाले खेलेको भूमिकामा पनि खोट लगाउने ठाउँ म देख्दिनँ । फिल्मका यी दुवै मुख्य चरित्रहरु साइलेन्ट एराको झल्को दिने गरी फिजिकल्ली साइलेन्ट छन्, उनीहरुको बोली फुट्दैन, तर नबोलिकनै हाउभाउले नै दर्शकसँग उनीहरु जसरी कम्युनिकेट गर्छन्, त्यो नै यसको सफलता हो । २०१२ र ७०को दशकको दार्जिलिंगको सेटिंगबीच यसको ननलिनियर कथा भन्ने शैलीले लुकामारी खेलिरहन्छ, जसकारण बेलाबेला दर्शक नअल्मलेलान् भन्न सकिन्न । कथावाचक रहेकी दक्षिण भारतीय फिल्म उद्योगकी इलिना डी क्रुजले यसै फिल्मबाट बलिउडमा डेब्यु हानेकी छिन् भने नेपाली रंगमञ्चका भोला सापकोटाले पनि, सानोतिनो नै सही, रणबीरको साथी बनेर खेल्न पाएका छन् ।

शारीरिक वा मानसिक रुपमा अशक्तहरुलाई अरुको त कुरै छोडौं, आफ्नै घरपरिवारकाहरुले समेत हेयका दृष्टिले हेर्छन् । झिल्मिल(प्रियंका) पनि यसको सिकार भएकी छे । यससम्बन्धी प्रशस्त प्रसंगहरु झमक घिमिरेको आत्मकथामा पनि पढ्न पाइन्छ । तर प्रकृतिले ठगेर केही कुरामा अशक्त भएपनि यस्ता मान्छेहरु भिन्न रुपमा सशक्त भने हुन्छन् नै । चाहने हो भने खुट्टै नहुनेले पनि सांगोपांगो शरीर हुनेहरुसँग दौडमा प्रतिस्पर्धा गरेर जित्न सक्दो रहेछ, ओस्कार पिस्टोरियसले ओलम्पिकमा गरेर देखाइदिई नै सके । यसर्थ, लाटोबुंगोहरु पनि प्रशस्त हाँसीमजाक गर्नसक्छन्, मायाप्रिती साट्न सक्छन् र खुलेर जिउन सक्छन् । नत्र भने प्रतिकूलताका चांगहरुमाझ बर्फी-झिल्मिलको जोडीले अमर प्रेमकथाको इतिहास रच्न सक्दैनथियो ।

Read More

DATELINE UCMS

The ‘abhutpurba chahalpahal’ seen in UCMS these days was never seen before in its ‘a decade and half history’, say the locals here.

Throwing an open challenge to the sulfurous summer, people from all lands and climes have gathered to be a part of the historic event. Dandyish fellas plus sultry damsels from medical colleges across the nation competing in sports as diverse as basketball and chess has made UCMS look like a Behuli . We, Jantis, have the bhyaai-nabhyaai to spectate .

The host UCMS is in a winning spree; coming to the fourth day, it has already secured its place in the bat and ball game. Girls’ basketball too didn’t go out of us, and the finals for most of the remaining games are taking place today. All the best to our Ketas, keep going!!

For ketis, here is the fact to rejoice: if you are to judge the success of an event by the number of its spectators, then I bet you my bottom dollar that basketball and table-tennis will make it to the top 2. Murkha Manushya, stop wondering and get reminded of the age old adage- Jaha khel6n KT, Urlin6 tyeha baadhi.

Over and above that, this fest has also been a perfect platform for the get-together of long-lost friends; the school friends and the +2 friends (no offence meant for my I.Sc background walla mates). Meeting for the first time after many years, but no wonder, hi-hello aside and centre the kurakani towards ‘koi 6aina kya ho tero college maa chwaak haru?’. As if his is the one full of Apsaraas and paris, and unsatisfied, has come here in a hunting drive.

That apart, given that the fest is organized by a charitable society and much of what will be collected will go to its fund, there’s a good reason to celebrate. Its guiding principle ‘Helping the poor and needy’ may well have been turned into a cliché, but one cannot gloss over the small, yet laudable steps of Karuna towards bringing back the patients from the brink of death. It’s worth repeating that the monetary aid it provides has infused life to thousands of helpless patients, and it comes with pride to each one of us, here at this fest, to be a part of this humanitarian cause.

The main attraction, however, is without any doubt the cultural program. Every Tom, Dick and Harry this blogger talked to were as keen as mustard with regards to ‘Farki Farki Nahera Malai’ (Albatross aaudai6 ni ta), Mr. or more particularly Ms. UCMS, dhuwa-daar naachgaan and a host of other captivating cultural performances. It was earlier informed that MAHA JODI, the most talented + the most respected artists of this nation, would come as chief guests to inaugurate the program, but God knows why, we are now said- it’s undone. Seems, uncertainty still looms as to who would be in the coveted chair of Pramukh Atithi, but what I feel is s/he should be a prominent national figure who can be a source of inspiration too to our generation.

Last maa, tomorrow @6pm (sharp or dull, who knows), there’s a Quiz competition. I guarantee you that you’ll not only get entertained, but also fokatmaa you’ll also get the much valuable knowledge!! So, let’s come see!!! Enjoy to your fullest!!!!

Read More

बधाई शक्तिलाई

                           
जारी आइसीसी वल्र्ड क्रिकेट लिग डिभिजन-४ मा  शक्ति गौचनले देखाएको जादूमयी बलिंगले यतिबेला चारैतिर वाहावाही पाइरहेको छ । मलेशियाविरुद्ध १० ओभरमा ८ मेडन सहित जम्मा २ रन खर्चेर ३ विकेट हात पारेका शक्तिले दुर्लभ कीर्तिमान खडा गरिदिएका छन् । खेल क्षेत्रमा लाग्नेको भविष्य छैन भन्ने हामीहरुलाई यतिबेला शक्तिले गौरवान्वित पारेका छन् । यसअघि पनि, चाहे उनी आइपीएल टीम राजास्थान रोयल्सले बोलाएर ट्राएल दिन जयपुर जांदा होस् वा गतवर्ष आइसीसी वल्र्ड ट्वान्टी ट्वान्टी छनौटमा डेनमार्कविरुद्ध ह्याट्रीक गर्दा होस्, पूरै नेपालले उनको हरेक उपलब्धिमा शीर ठाडो पार्दै आएको छ । किनकि उनी देशका लागि खेल्छन् र उनले बनाएका कीर्तिमानहरु फगत व्यक्तिगत उपलब्धि रहंदैनन्, ती देशकै सम्पति बन्दछन् ।
शक्तिको यो सफलतासंगै नेपाली आम जनमानसमा रहेको ‘खेलेर के हुन्छ र’ भन्ने मानसिकता थोरै भए पनि परिवर्तन हुनेछ भनेर आस गर्न सकिन्छ । सबै सचिन तेन्दुल्कर वा मेसी हुन नसक्लान्, तर कीर्तिमान खडा गर्न सक्ने स्तरीय खेलाडीहरु नेपालमा उत्पादन हुनै सक्दैनन् भन्ने भ्रमलाई शक्तिले च्यातिदिएका छन् । खेल क्षेत्रप्रति पूर्वाग्रह नराखी अभिभावकहरुले सानैदेखि आफ्ना बच्चाहरुलाई जसको जेमा लगाव छ, त्यसैमा अघि बढ्न प्रोत्साहन मात्र गरिदिने हो भने पनि हाम्रो खेल क्षेत्र धेरै अघि बढीसक्ने थियो । यति थोरै लगानी अनि प्रतिकुल वातावरणमा त हाम्रो क्रिकेट टीमले यति राम्रो नतिजा निकाल्न सफल हुनसक्छ भने सरकारका तर्फबाट प्रशस्त लगानी र खेलकुदप्रति सकारात्मक दृष्टिकोण राख्न सकेको खण्डमा यो क्षेत्रले पनि ठूलै फड्को मार्ने कुरामा कुनै शंका छैन ।

थम्स् अप् शक्ति

तर जब मानिसहरु बैकुण्ठ मानन्धर वा भूपेन्द्र सिलवालजस्ता दिग्गज खेलाडीहरुले के कस्तो हविगत बेहोरिरहेका छन् भन्ने कुरा आंखैअगाडि सचित्र देख्दछन्, तब उनीहरु बल समातेर मैदानमा बेपर्वाह कुदिरहेको आफ्नो बच्चोलाई बोलाउंछन् र कोठाभित्र थचार्दै उर्दी जारी गर्छन्- तं भोलि डाक्टर बन्नुपर्छ । त्यसैले जबसम्म खेलक्षेत्रमा लाग्न चाहनेहरु त्यसैमा आफ्नो भविष्य सुनिश्चित देख्दैनन्, तबसम्म जतिसुकै खेल्ने हुटहुटी भएकाहरु पनि आफ्नो रहर मारेर अर्कै क्षेत्रमा लाग्न अभिशप्त हुन्छन् । प्रतिभाहरु नफक्रदैं मर्दा अन्तत: घाटा हुने भनेको देशलाई नै हो । यसर्थ, खेलकुद पनि नाम, दाम र प्रतिष्ठाको केन्द्रका रुपमा ग्ल्यामरस क्षेत्र हुनसक्छ भन्ने कुरा स्थापित गर्न सरोकारवालाहरु सबै जुर्मुराउनुपर्छ ।
                               
                         
                 

Read More

शिक्षा व्यापार होइन

                   
शिक्षाविद् डा. मनप्रसाद वाग्लेको केही अघिको कान्तिपुरको लेखले नेपालको शिक्षाक्षेत्रमा निर्बाधरुपमा चलिरहेको शैक्षिक माफियाहरुको हालीमुहालीका बारे थप प्रष्ट्याएको छ । आजको प्रतिस्पर्धी युगमा आफ्ना नानीहरुलाई प्राइभेट बोर्डिंग स्कुलमा भर्ना नगर्दासम्म भविष्यको सुनिश्चितता हुंदैन भन्ने आम मनोविज्ञान रहेको छ । एकदमै दयनीय अवस्थामा रहेका सरकारी विद्यालयका कारण सकीनसकी प्राइभेटकै शरण पर्नु अभिभावकहरुको विवशता बनेको छ । तर यो विवशतालाई बुझेर अभिभावकहरुको अपेक्षाअनुरुपको स्तरीय शिक्षा प्रदान गर्ने आफ्नो जिम्मेवारीमा निजी शैक्षिक क्षेत्र नराम्ररी चुकेको छ । शिक्षालाई नाफामुखी सेवा होइन, नाफामुलक व्यापार ठान्नुको परिणती हो यो । सरकारले लागू गर्न खोजेको शिक्षाकर तिर्न नमान्नेदेखि लिएर हुंदाहुंदा सम्मानित अदालतको आदेश समेत अवज्ञा गर्न खोज्ने हर्कतहरुले निजी शैक्षिक क्षेत्रका मालिकहरु शिक्षालाई केबल कमाउने र कुम्ल्याउने धन्दा ठान्छन् र यसका निम्ति सरकारदेखि लिएर अभिभावकसम्मको सक्दो दोहन गर्न कुनै कसर बांकी राख्दैनन् भन्ने तर्कहरुलाई झनै बलशाली बनाइदिएका छन् ।
यो वर्षको प्रवेशिका परीक्षा आउन अझै करीब ७ महिना पूरै बांकी छ, तर शैक्षिक सत्रको सुरुको महिनादेखि नै हरेकजसो निजी विद्यालयमा ट्युसन र कोचिंग कक्षाका व्यापार धमाधम चलिरहेका छन् । दिउंसोको नियमित कक्षा त छंदैछ, बिहान र बेलुकी चल्ने त्यस्ता ट्युसन नामधारी विद्यार्थीका टाउकामा झुण्डिएका ड्यामोकल्सका तरबारले उनीहरुलाई थप तनाव मात्रै दिएको छ । तर नाफाखोर शिक्षा व्यापारीहरु यसमै घनघोर फाइदा हुने हिसाब निकाल्छन्, किनकि ट्युसन भनेपछि जतिसुकै चर्को शुल्क तिर्न पनि अभिभावकहरु यहां तयार छन् । वास्तवमा अन्य देशहरुको शैक्षिक कार्यक्रमसंग दांज्ने हो भने बिहान १० बजे देखि बेलुकी ४ बजेसम्मको कक्षासमय नै विद्यार्थीका निम्ति चाहिनेभन्दा बढी हो । अन्तराष्ट्रिय स्तरको शिक्षा दिन्छौं भनी नाक फुलाउने यहांका विद्यालय सञ्चालकहरु यसबारे पक्कै अनभिज्ञ छैनन् । अपितू, स्तरीय शिक्षा प्रदान गर्नेबारे रत्ति चासो नभएजसरी उनीहरु बस् कताबाट शुल्क झार्न सकिन्छ भन्ने एकसुत्रीय ध्याउन्नमा छन् । अभिभावकहरु पनि नियमित कक्षामा पढाएरै पूरा गर्न सकिने कोर्सका लागि किन ट्युसनको अनावश्यक भार लाद्नुपर्यो भनी प्रश्न गर्न सकेका छैनन्, बरु उल्टै आफ्ना केटाकेटीले ट्युसन पढेकामा गर्व गरी बसेका छन् ।
ट्युसन प्रसंग त एउटा सानो दृष्टान्त मात्रै हो, खुला रुपमा भइरहेको शिक्षाको व्यापारीकरण डा. वाग्लेले औंल्याएझैं कापी, कलम, युनिफर्म, फारम, शिक्षकको तलबदेखि लिएर हरेक कुरामा व्याप्त छ । यसको अन्त्यबिना निजी विद्यालयहरु अभिभावकहरुले सोचेजस्तो गुणस्तरीय शिक्षाको अजस्र स्रोत रहन संभव हुंदैन । तसर्थ, यससम्बन्धमा गत जेठमा सर्वोच्च अदालतबाट जुन फैसला भएको छ, त्यो कार्यन्वयन नगर्न भइरहेका बहानाबाजीहरु अब रोकिनैपर्छ ।
                                                     
                                 
                                                         

 

Read More